سنجش رضایت کاربران نرم افزارهای حسابداری بر اساس مدل کانو

رضایت کاربران درجه انطباق انتظارات کاربران نرم افزار ها از عملکرد آنها در زمان خرید با عملکرد ونتایج فرایند واقعی نرم افزار ها می باشد . بسیاری از محققان رضایت کاربر را به عنوان قوی ترین شاخص موفقیت معرفی می کنند . با در نظر گرفتن اهمیت رضایت کاربران ، تا کنون تحقیقات زیادی پیرامون این مسئله صورت گرفته است ؛ از آن جمله می توان به مدل کانو که توسط دکتر نوریاکی کانو مطرح گردیده است ، اشاره نمود. به عبارتی نیاز هایی که منتج به رضایت کاربر از یک محصول می گردند ، در مقایسه با یکدیگر دارای یک درجه اهمیت نمی باشند . در همین راستا می توان این نیاز ها را با الهام از دسته بندی های مدل کانو اولویت بندی نمود و آنها را در سه دسته اساسی ،کارکردی و انگیزشی تحلیل کرد . در حقیقت هدف پژوهش حاضر بررسی دقیق و مقایسه ای نیازهای کاربران ،دسته بندی نیاز ها با استفاده از مدل کانو و اولویت بندی آنها می باشد .در این پژوهش پس از گردآوری 27 عامل ایجاد رضایت در کاربران نرم افزار های آماده مالی و حسابداری و تقسیم بندی اولیه آن توسط تنی چند ازخبرگان، پرسشنامه ای جهت کاربران 5 نرم افزار پرکاربرد حسابداری تنظیم و توزیع گردید . از بین تعداد 300 پرسشنامه ارسالی به 64 سازمان ، تعداد 100 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت . نتایج حاکی از آن است که از میان 27 عامل ایجاد رضایت مورد بررسی ، کاربران از دو عامل مستند سازی و مشارکت کاربر رضایت نداشتند . هم چنین بین نمرات اهمیت و رضایت تفاوت معنی داری وجود داشته و این بدان معنی است که علیرغم رضایت نسبی کاربران از سایر عوامل هم چنان فرصت بهبود و توسعه در حیطه عوامل مورد بررسی وجود دارد. از دیدگاه سازمان هایی که سیستم های اطلاعاتی را مورد استفاده قرار می دهند، دسترسی به مفید ترین و مربوط ترین اطلاعات موجبات بقایشان را فراهم می آورد . چرا که امروزه ، اطلاعات مهم ترین منبع در اختیار مدیریت بعد از منابع انسانی محسوب می شود[9]. بر همین اساس از حسابداران خواسته می شود که کاری بیش از گزارشات مرسوم نتایج فعالیت های گذشته انجام دهند. لذا حسابداران هم باید مانند کاربران اصلی سیستم اطلاعاتی حسابداری در طراحی سیستم و شناخت عملیات سازمان مشارکت کنند و بر این اساس کیفیت و عملکرد سیستم باید به طور مداوم کنترل گردد. [2] نتایج پژوهش ها نشان داده است که موفقیت سیستم زمانی حاصل می شود که یک سیستم اطلاعاتی از دید مالکان ، سهامداران و سایر بررسی کنندگان موفق به نظر بیاید . و درنتیجه موفقیت سیستم را به بهترین نحو می توان در قالب رضایت مشتری نهایی سنجید[24] . با بررسی پیشینه پژوهش ، 27 عامل ایجاد رضایت از سیستم های حسابداری استخراج و به تایید خبرگان رسید . بر همین اساس و در پی جستجوی راهی برای طبقه بندی و مشخص ساختن اولویت در عواملی که در کاربران نرم افزارهای مالی و حسابداری رضایت ایجاد می نماید، پس از انتخاب و تایید عوامل ، از مدل کانو برای طبقه بندی این عوامل به سه دسته اساسی ، کارکردی و انگیزشی ، استفاده گردید. در نهایت با توزیع پرسشنامه بین کاربران نرم افزارهای مالی و حسابداری ، نظرات آنها در خصوص اهمیت عوامل ،میزان رضایت آنها و طبقه بندی عوامل ،جمع آوری گردید.لازم به ذکر است که اطلاعات فوق با توزیع میان شرکت های استفاده کننده از پنج نرم افزار آماده مالی و حسابداری منتخب در سطح تهران ، کسب شدند. در نهایت به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و excel ،استفاده شد. در پرسشنامه نیاز های کاربران تعدادی از سئوالات اختصاص به مشخصات عمومی پاسخ دهندگان داشته است که نتایج حاصله را می توان به کل جامعه کاربران نرم افزار های مالی و حسابداری در ایران تعمیم داد . بر اساس این آمار بخش عمده این کاربران مذکر (در حدود 60 درصد از پاسخ دهندگان ) دارای تحصیلات لیسانس (حدود 75 درصد) و دارای سمت حسابدار بودند.(حدود 50 درصد) . هم چنین در حدود 50 درصد از از پاسخ دهندگان در شرکت های خدماتی فعالیت داشته که غالب این شرکت ها دارای پرسنل کمتر از 100 نفر بوده اند و نهایتا 90 درصد از شرکت ها در بخش خصوصی فعالیت داشته اند. بنابر این یکی از نکاتی که در هنگام طراحی و راه اندازی نرم افزارهای مالی و حسابداری باید در نظر گرفته شود ، این ویزگی های جمعیت شناختی کاربران و توجه به نیازهای خاص آنها می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون دو جمله ای و آزمون رتبه بندی فرید من کلیه عوامل و ویژگی هایی که در طراحی و راه اندازی یک نرم افزار مالی و حسابداری می تواند استفاده شود ، به عنوان نیاز ها و عوامل ایجاد رضایت در کاربران نرم افزارهای آماده مالی شناسایی شده است هرگاه در سطح اطمینان 95 درصد سطح معنی داری آزمون کوچکتر از میزان خطا باشد، نتایج آزمون معنی دار خواهد بود . لذا با توجه به احتمال مشاهده شده ، عوامل ایجاد رضایت برای کاربران اهمیت داشته و هم چنین آنها از این عوامل به استثنای عامل مستند سازی و مشارکت کاربر در راه اندازی سیستم، در نرم افزار مورد استفاده خود رضایت دارند. هم چنین نتایج آزمون t میانگین حاکی از آن است که اگرچه نمراتی که به طور میانگین به رضایت از عوامل مورد بررسی داده شده است ، بالا است اما بین نمره رضایت و اهمیتی که این عوامل برای کاربران دارد ، تفاوت معنی داری به چشم می خورد. بر اساس نتایج حاصل از جداول محاسبه فرصت نتیجه می گیریم که به طور کلی نرم افزار های مالی و حسابداری باید قابلیت های خود را در زمینه عوامل اساسی ، افزایش دهند . پس از آن عوامل کارکردی و نهایتا عو.امل انگیزشی دارای اولویت های بعدی جهت بهبود و توسعه هستند .در طبقه عوامل اساسی ، خدمات پشتیبانی ، در طبقه عوامل کارکردی ، امنیت سیستم و در طبقه عوامل انگیزشی ، جامع بودن از اولویت های اول بهبود و توسعه می باشند.در نهایت پیشنهادات زیر برای پژوهش های آتی توصیه می گردد: 1) از آنجایی که رضایت از نرم افزار های مالی و حسابداری به جهت تولید اطلاعاتی که مبنای تصمیم گیری های آتی است ، از اهمیت بالایی برخوردار است ، پیشنهاد می شود که پژوهش های آتی در ابعاد وسیع تری صورت گیرد. 2) از آنجایی که نظر خبرگان و کاربران در زمینه دسته بندی عوامل ایجاد رضایت با هم متفاوت بودند، پیشنهاد می شود که در پژوهش های آتی اقدامات لازم جهت تبیین و توصیف ساده تر مفاهیم به کاربران صورت پذیرد. 3) از آنجا که کاربران از میزان مشارکت خود در زمینه طراحی و راه اندازی نرم افزار رضایت نداشتند ، پیشنهاد می گردد که در پژوهش های آتی به صورت جداگانه و دقیق تر به مبحث میزان مشارکت کاربران و مدیران در حین طراحی و راه اندازی نرم افزار های آماده مالی و حسابداری پرداخته شود.